Οδηγός για Windows 11, BIOS και ασφάλεια συστήματος.
Αν σκέφτεσαι να αναβαθμίσεις στο Windows 11 ή απλώς θέλεις να βεβαιωθείς ότι ο υπολογιστής σου λειτουργεί με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ασφάλεια, τότε σίγουρα θα έχεις ακούσει για τα χαρακτηριστικά TPM 2.0 και Secure Boot. Πρόκειται για τεχνολογίες που υπάρχουν ήδη στους περισσότερους σύγχρονους υπολογιστές και παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία των δεδομένων σου. Στο άρθρο αυτό θα μάθεις με απλά λόγια τι κάνουν, πώς λειτουργούν και πώς μπορείς να ελέγξεις αν είναι ενεργοποιημένα στο δικό σου σύστημα.
📋 Πίνακας Περιεχομένων
- 🔑 Τι είναι το TPM 2.0;
- 🛡️ Τι είναι το Secure Boot;
- ❗ Γιατί είναι σημαντικά αυτά τα χαρακτηριστικά;
- 🔍 Πώς να ελέγξεις το TPM 2.0
- ⚙️ Πώς να ενεργοποιήσεις το TPM 2.0
- 🔎 Πώς να ελέγξεις το Secure Boot
- 🖥️ Πώς να ενεργοποιήσεις το Secure Boot
- 🗂️ Ρυθμίσεις BIOS ανά κατασκευαστή
- ⚠️ Αντιμετώπιση προβλημάτων
- ❓ Συχνές ερωτήσεις
Τι είναι το TPM 2.0
Φαντάσου το TPM 2.0 σαν ένα μικρό, αλλά εξαιρετικά σημαντικό χρηματοκιβώτιο μέσα στον υπολογιστή σου. Μέσα σε αυτό φυλάσσονται με ασφάλεια στοιχεία που δεν πρέπει να πέσουν στα λάθος χέρια, όπως κωδικοί, κλειδιά ασφαλείας και πληροφορίες που χρειάζονται τα Windows για να ξεκινούν με ασφαλή τρόπο. Όταν είναι ενεργοποιημένο, βοηθά να προστατεύει τον υπολογιστή σου από κακόβουλα προγράμματα, παραβιάσεις και απόπειρες πρόσβασης χωρίς άδεια.
🔐 Τεχνικές Λεπτομέρειες TPM 2.0
Το TPM (Trusted Platform Module) είναι ένα ειδικό τσιπ που βρίσκεται συνήθως ενσωματωμένο στη μητρική πλακέτα του υπολογιστή σου. Η έκδοση TPM 2.0 είναι η πιο σύγχρονη και χρησιμοποιείται πλέον ως προϋπόθεση από τα Windows 11. Με απλά λόγια, το TPM:
- Κρυπτογράφηση δίσκου: Προστατεύει τα αρχεία σου όταν χρησιμοποιείς το BitLocker.
- Ασφαλής αποθήκευση κωδικών: Φυλάει τα “μυστικά” που χρειάζεται το σύστημα για λειτουργίες ασφαλείας.
- Έλεγχος ακεραιότητας συστήματος: Βεβαιώνεται ότι τα Windows δεν έχουν αλλοιωθεί πριν ξεκινήσουν.
- Προστασία ταυτότητας: Βοηθά το Windows Hello να λειτουργεί με ασφάλεια για αναγνώριση προσώπου ή δακτυλικού αποτυπώματος.
Τι είναι το Secure Boot
Το Secure Boot λειτουργεί σαν ένας “φύλακας” που στέκεται στην πόρτα του υπολογιστή σου κάθε φορά που τον ανοίγεις. Ελέγχει ότι όλα τα αρχεία που χρειάζονται για να ξεκινήσουν τα Windows είναι γνήσια, ασφαλή και δεν έχουν αλλοιωθεί από ιούς ή άλλα ύποπτα προγράμματα. Αν κάτι δεν είναι αξιόπιστο, ο υπολογιστής σταματά την εκκίνηση για να σε προστατέψει.
🛡️ Πώς Λειτουργεί το Secure Boot
Το Secure Boot είναι μέρος του UEFI, του εξελιγμένου συστήματος που έχει αντικαταστήσει το παλιό BIOS. Ο βασικός του ρόλος είναι να αποτρέπει επιθέσεις που προσπαθούν να “τρυπώσουν” πριν φορτωθούν τα Windows. Συγκεκριμένα προστατεύει από:
- Rootkits: Κακόβουλα προγράμματα που κρύβονται βαθιά στο σύστημα.
- Bootkits: Ιούς που ενεργοποιούνται πριν ακόμη ξεκινήσει το λειτουργικό σύστημα.
- Μη εξουσιοδοτημένα λειτουργικά: Εμποδίζει προγράμματα που δεν έχουν υπογραφή ασφαλείας.
- Επιθέσεις στο firmware: Προστατεύει από απειλές που στοχεύουν το χαμηλότερο επίπεδο του υπολογιστή.
Γιατί Είναι Σημαντικά Αυτά τα Χαρακτηριστικά;
🔒 Προστασία από Κυβερνοεπιθέσεις:
Τα TPM 2.0 και Secure Boot δημιουργούν ένα ισχυρό δίχτυ ασφαλείας που δυσκολεύει σημαντικά τους κακόβουλους χρήστες να εγκαταστήσουν ιούς, ransomware ή άλλο επικίνδυνο λογισμικό στον υπολογιστή σου. Χωρίς αυτά, ο υπολογιστής είναι πιο εκτεθειμένος σε σοβαρές απειλές.
✅ Απαίτηση για Windows 11:
Η Microsoft απαιτεί και τα δύο χαρακτηριστικά για να εγκατασταθεί το Windows 11. Άρα, αν σκοπεύεις να κάνεις αναβάθμιση, είναι σημαντικό να βεβαιωθείς ότι ο υπολογιστής σου τα υποστηρίζει και είναι ενεργοποιημένα.
💼 Επιχειρηματική Ασφάλεια:
Αν χρησιμοποιείς τον υπολογιστή για δουλειά, το TPM 2.0 προσφέρει έξτρα ασφάλεια για όλα τα ευαίσθητα επαγγελματικά αρχεία και δεδομένα σου. Πολλές εταιρείες το απαιτούν για να συμμορφώνονται με τους κανόνες ασφαλείας (compliance) και για να εξασφαλίσουν ότι τα δεδομένα των εργαζομένων παραμένουν προστατευμένα.
🔑 Ασφαλέστερες Συνδέσεις:
Με το TPM 2.0 μπορείς να χρησιμοποιήσεις το Windows Hello για βιομετρική σύνδεση (αναγνώριση προσώπου ή δακτυλικό αποτύπωμα) με πολύ μεγαλύτερη ασφάλεια σε σχέση με έναν απλό κωδικό. Αυτό σημαίνει ότι μόνο εσύ μπορείς να ξεκλειδώσεις τον υπολογιστή ή τις εφαρμογές σου.
💾 Κρυπτογράφηση Δεδομένων:
Το BitLocker, το εργαλείο κρυπτογράφησης των Windows, συνεργάζεται άψογα με το TPM 2.0. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν κάποιος πάρει τον σκληρό σου δίσκο, δεν θα μπορεί να διαβάσει τα αρχεία σου χωρίς το σωστό κλειδί.
Πώς να Ελέγξεις το TPM 2.0 - Έξι Εύκολα Βήματα
Βήμα 1: Άνοιξε το Μενού "Εκτέλεση"
Πάτησε ταυτόχρονα τα πλήκτρα Windows + R. Θα εμφανιστεί ένα μικρό παράθυρο για να γράψεις εντολές.
Βήμα 2: Γράψε την Εντολή
Στο παράθυρο που άνοιξε, γράψε ακριβώς: tpm.msc και πάτησε Enter.
Βήμα 3: Δες τα Αποτελέσματα
Θα ανοίξει ένα νέο παράθυρο με πληροφορίες. Αν δεις το μήνυμα "Compatible TPM 2.0 found on this computer", τότε το TPM 2.0 υπάρχει και είναι ενεργοποιημένο στον υπολογιστή σου – μια πολύ καλή είδηση για την ασφάλεια.
⚠️ Τι Γίνεται Αν Δεν Δεις Αυτό το Μήνυμα;
Αν το TPM 2.0 δεν βρέθηκε ή δεν είναι ενεργοποιημένο, μην ανησυχείς. Θα χρειαστεί να το ενεργοποιήσεις μέσα από τις ρυθμίσεις του BIOS ή UEFI. Συνέχισε στην επόμενη ενότητα για λεπτομέρειες.
Πώς να Ενεργοποιήσεις το TPM 2.0 από τις Ρυθμίσεις
Βήμα 1: Πρόσβαση στις Ρυθμίσεις BIOS
Σβήσε τον υπολογιστή εντελώς. Άνοιξε ξανά και πάτα επανειλημμένα ένα από τα πλήκτρα: Del, F2, F10 ή Esc, ανάλογα με το μοντέλο σου. Θα εμφανιστεί το μενού ρυθμίσεων με μπλε ή μαύρο φόντο.
Βήμα 2: Ψάξε τη Σωστή Ενότητα
Βρες επιλογές όπως Security, Advanced, Integrated Peripherals ή παρόμοιες. Το όνομα μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον κατασκευαστή.
Βήμα 3: Βρες την Επιλογή TPM
Αναζήτησε επιλογές τύπου TPM 2.0, PTT (fTPM), Trusted Platform Module και ενεργοποίησέ την. Συνήθως αλλάζεις από "Disabled" σε "Enabled".
Βήμα 4: Αποθήκευση και Έξοδος
Πάτησε F10 ή βρες την επιλογή "Save and Exit". Ο υπολογιστής θα επανεκκινηθεί με ενεργοποιημένο το TPM 2.0.
Πώς να Ελέγξεις το Secure Boot
Βήμα 1: Άνοιξε τις Ρυθμίσεις Windows
Πάτησε το πλήκτρο Windows και γράψε "Πληροφορίες συστήματος". Άνοιξε το πρώτο αποτέλεσμα που εμφανίζεται.
Βήμα 2: Ψάξε την Κατάσταση Secure Boot
Στο παράθυρο, βρες την ένδειξη "Secure Boot State". Αν λέει "On", είναι ενεργοποιημένο. Αν λέει "Off", θα χρειαστεί να το ενεργοποιήσεις από το BIOS όπως το TPM.
Πώς να Ενεργοποιήσεις το Secure Boot
Βήμα 1: Είσοδος στο BIOS/UEFI
Επανεκκίνησε τον υπολογιστή και πάτα επανειλημμένα Del, F2, F10 ή Esc για να μπεις στο μενού ρυθμίσεων.
Βήμα 2: Βρες το Boot Menu
Ψάξε για μενού Boot, Security ή Authentication, όπου θα βρεις την επιλογή Secure Boot.
Βήμα 3: Ενεργοποίησε το Secure Boot
Βρες την επιλογή Secure Boot και άλλαξέ την σε Enabled. Μερικές φορές χρειάζεται πρώτα να ορίσεις κωδικό supervisor στο BIOS.
Βήμα 4: Αποθήκευση Αλλαγών
Πάτησε F10 και επιβεβαίωσε την αποθήκευση. Ο υπολογιστής θα επανεκκινηθεί με το Secure Boot ενεργό.
Ρυθμίσεις BIOS ανά Κατασκευαστή
💻 Οδηγίες για Διαφορετικούς Κατασκευαστές
Κάθε κατασκευαστής οργανώνει διαφορετικά το BIOS ή το UEFI του υπολογιστή. Παρακάτω θα βρεις οδηγίες για να βρεις εύκολα τις ρυθμίσεις TPM 2.0 και Secure Boot:
🔹 ASUS:
- Πλήκτρο εισόδου στο BIOS: F2 ή Del
- TPM: Advanced → PCH-FW Configuration → PTT (ενεργοποίηση)
- Secure Boot: Boot → Secure Boot → OS Type [Windows UEFI]
🔹 MSI:
- Πλήκτρο εισόδου: Del
- TPM: Settings → Security → Trusted Computing → Security Device Support (Enabled)
- Secure Boot: Settings → Security → Secure Boot → Secure Boot [Enabled]
🔹 Gigabyte:
- Πλήκτρο εισόδου: Del
- TPM: Settings → Miscellaneous → Intel Platform Trust Technology (PTT)
- Secure Boot: BIOS Features → Secure Boot → Secure Boot Enable
🔹 Dell:
- Πλήκτρο εισόδου: F2
- TPM: Security → TPM 2.0 Security (Enabled)
- Secure Boot: Secure Boot → Secure Boot Enable
🔹 HP:
- Πλήκτρο εισόδου: F10 ή Esc
- TPM: Security → TPM Embedded Security
- Secure Boot: Security → Secure Boot Configuration
🔹 Lenovo:
- Πλήκτρο εισόδου: F1, F2 ή Enter
- TPM: Security → Security Chip (Enabled)
- Secure Boot: Security → Secure Boot → Secure Boot [Enabled]
🔹 Acer:
- Πλήκτρο εισόδου: F2 ή Del
- TPM: Security → Set Supervisor Password (πρώτα) → TPM State [Enabled]
- Secure Boot: Boot → Secure Boot [Enabled]
Αντιμετώπιση Προβλημάτων
Μερικές φορές, ακόμα και αν ακολουθήσεις όλα τα βήματα, μπορεί να εμφανιστούν κάποια προβλήματα. Εδώ είναι οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις και πώς να τις λύσεις εύκολα:
❌ Πρόβλημα: Το TPM δεν εμφανίζεται στο BIOS
Λύση: Ο υπολογιστής σου μπορεί να μην έχει φυσικό τσιπ TPM. Μην ανησυχείς! Ψάξε για επιλογή που λέει fTPM (για AMD) ή PTT (για Intel). Πρόκειται για ενσωματωμένες firmware εκδόσεις του TPM που κάνουν ακριβώς την ίδια δουλειά.
❌ Πρόβλημα: Το Secure Boot δεν μπορεί να ενεργοποιηθεί
Λύση: Συνήθως συμβαίνει όταν ο σκληρός δίσκος χρησιμοποιεί το παλιό σύστημα MBR αντί για GPT. Μπορείς να τον μετατρέψεις σε GPT χωρίς να χάσεις δεδομένα, χρησιμοποιώντας την εντολή mbr2gpt στα Windows. Άνοιξε το Command Prompt ως διαχειριστής και γράψε:
mbr2gpt /convert /allowFullOS
❌ Πρόβλημα: Μετά την ενεργοποίηση Secure Boot, ο υπολογιστής δεν ξεκινά
Λύση: Μπες ξανά στο BIOS και απενεργοποίησε προσωρινά το Secure Boot. Έλεγξε ότι τα Windows είναι εγκατεστημένα σε UEFI mode και ότι ο δίσκος σου είναι GPT και όχι MBR.
❌ Πρόβλημα: Ο υπολογιστής μου είναι πολύ παλιός και δεν υποστηρίζει TPM 2.0
Λύση: Αν ο υπολογιστής σου είναι παλαιότερος από το 2016, πιθανότατα δεν έχει TPM 2.0. Έχεις δύο επιλογές:
- Αγορά εξωτερικού TPM module (αν η μητρική πλακέτα το υποστηρίζει)
- Παραμονή στα Windows 10, που θα υποστηρίζονται μέχρι τον Οκτώβριο του 2025
❌ Πρόβλημα: Το TPM είναι "Cleared" ή "Not Ready"
Λύση: Το TPM χρειάζεται αρχικοποίηση. Άνοιξε το tpm.msc, κάνε δεξί κλικ στο "Trusted Platform Module" και διάλεξε "Initialize TPM". Ακολούθησε τις οδηγίες που εμφανίζονται.
⚠️ Σημαντική Προειδοποίηση
Πριν αλλάξεις οτιδήποτε στο BIOS, βεβαιώσου ότι έχεις αντίγραφο ασφαλείας των σημαντικών αρχείων σου. Παρόλο που οι αλλαγές είναι ασφαλείς, η προστασία των δεδομένων σου είναι πιο σημαντική.
Συχνές Ερωτήσεις
❓ Θα χάσω δεδομένα αν ενεργοποιήσω TPM ή Secure Boot;
Όχι, η ενεργοποίηση αυτών των χαρακτηριστικών δεν επηρεάζει τα αρχεία σου. Παρ’ όλα αυτά, πάντα καλό είναι να έχεις ένα backup.
❓ Χρειάζεται να είμαι τεχνικός για να κάνω αυτές τις αλλαγές;
Όχι! Αν ακολουθήσεις προσεκτικά τα βήματα που περιγράφονται εδώ, μπορείς να το κάνεις μόνος σου. Πήγαινε αργά και διάβαζε κάθε οδηγία.
❓ Δεν μπορώ να βρω την επιλογή TPM στο BIOS μου
Κάθε κατασκευαστής χρησιμοποιεί διαφορετικά ονόματα. Ψάξε για Security Device, Platform Trust Technology (PTT), fTPM ή παρόμοιες επιλογές. Αν δεν τη βρίσκεις, δες το εγχειρίδιο της μητρικής σου.
❓ Μπορώ να χρησιμοποιήσω Linux με ενεργοποιημένο Secure Boot;
Ναι! Οι περισσότερες σύγχρονες διανομές Linux υποστηρίζουν Secure Boot. Παλαιότερες εκδόσεις ίσως χρειάζονται επιπλέον ρυθμίσεις.
❓ Το TPM επιβραδύνει τον υπολογιστή μου;
Όχι. Το TPM δουλεύει στο παρασκήνιο και δεν επηρεάζει την ταχύτητα ή την απόδοση του συστήματος.
❓ Χρειάζεται να επαναλαμβάνω τις ρυθμίσεις μετά από κάθε επανεκκίνηση;
Όχι. Μόλις ενεργοποιήσεις το TPM και το Secure Boot, παραμένουν ενεργά μόνιμα.
❓ Μπορώ να αναβαθμίσω σε Windows 11 χωρίς TPM 2.0;
Τεχνικά υπάρχει τρόπος, αλλά δεν συνιστάται. Χωρίς TPM 2.0, ο υπολογιστής σου θα είναι λιγότερο ασφαλής και ενδέχεται να μην λαμβάνει όλες τις ενημερώσεις ασφαλείας.
Συμπέρασμα
Το TPM 2.0 και το Secure Boot δεν είναι απλά τεχνικά χαρακτηριστικά – είναι εργαλεία που προστατεύουν πραγματικά τον υπολογιστή σου. Με λίγα βήματα, μπορείς να είσαι σίγουρος ότι το σύστημα σου είναι ασφαλές και έτοιμο για Windows 11.
📝 Βασικά Σημεία για να Θυμάσαι:
- Το TPM 2.0 προστατεύει τα δεδομένα σου με κρυπτογράφηση
- Το Secure Boot εμποδίζει κακόβουλο λογισμικό κατά την εκκίνηση
- Και τα δύο απαιτούνται για Windows 11
- Η ενεργοποίησή τους δεν επηρεάζει την απόδοση του υπολογιστή
- Μία φορά ενεργοποίηση αρκεί – δεν χρειάζεται επανάληψη
Αν ακολούθησες όλα τα βήματα και έχεις ακόμα προβλήματα, ζήτα βοήθεια από τεχνικό ή επικοινώνησε με την υποστήριξη του κατασκευαστή. Η ασφάλεια του υπολογιστή σου αξίζει τον χρόνο σου!
🕓 Ενημερώθηκε τελευταία φορά: Δεκέμβριος 2025
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Φόρτωση σχολίων...